İkamet İzinleri ve Vizeler (Değişiklik) Tüzüğü (2025)
1. Giriş
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yabancıların ülkeye giriş, kalış ve ikamet izinlerine ilişkin çerçeve “Yabancılar ve Muhaceret Yasası” ile çizilmiş olup, bu yasa altında çıkarılan “İkamet İzinleri ve Vizeler Tüzüğü” uygulamadaki esasları belirlemektedir. 2025 yılı itibarıyla bu tüzükte önemli değişiklikler yapılmıştır. Bahse konu “İkamet İzinleri ve Vizeler (Değişiklik) Tüzüğü”, 21/1982 sayılı Yasa’nın 20. maddesine dayanılarak yürürlüğe girmiştir.
Bu makale, söz konusu değişiklikleri sade ve açıklayıcı bir dille ele almakta ve uygulamada yaratacağı etkileri değerlendirmektedir.
2. Tanımların Genişletilmesi: “Vasi” ve “Veli” Kavramları
Tüzüğün 2. maddesinde yapılan değişiklikle, artık “Vasi” ve “Veli” kavramları açık şekilde tanımlanmıştır:
– Vasi: Reşit olmayan ve velisi bulunmayan küçüklerin menfaatlerini korumak üzere mahkeme tarafından atanan kişidir.
– Veli: Bu tüzük bakımından çocuğun annesi ve babasıdır.
Bu tanımlar, özellikle 18 yaş altındaki yabancı çocukların ikamet haklarını düzenleyen hükümlerle uyum içinde olup, uygulayıcıların değerlendirme yaparken hukuki belirlilik içinde hareket etmesini sağlar.
3. Taşınmaz Mal Sahiplerine Vize ve İkamet Kolaylığı
3.1. Tapulu Taşınmaz Mal Sahipliği
Yeni düzenlemeye göre, adına tapu koçanı bulunan yabancı gerçek kişilere herhangi bir gelir şartı aranmaksızın 5 yıllık ikamet izni verilecektir.
3.2. Satış Sözleşmesi Sahipliği
Tapu yerine onaylı taşınmaz mal satış sözleşmesi ibraz eden yabancılara ise:
– İlk aşamada 2 yıllık ikamet izni verilir.
– Bakanlar Kurulu’ndan satın alma izni alındıktan sonra ikamet izni 5 yıla çıkarılır.
– Ancak bu kişilerin asgari ücret düzeyinde gelir sahibi olmaları zorunludur.
4. 18 Yaş Altı Yabancı Çocuklara Özel Hükümler
Yeni tüzük, Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda öğrenim gören 18 yaş altı yabancı çocukları kapsamlı şekilde düzenlemiştir:
– Yasal veli veya vasi ile yaşayan, ya da resmi okullarda eğitim gören çocuklara ikamet izni muafiyeti verilebilecektir.
– Bu çocukların ceza ödemeksizin giriş-çıkış yapmalarına imkân tanınmaktadır.
– Eğitimlerini belgelemeleri koşuluyla muafiyet belgesi almadan dahi haklarından yararlanabileceklerdir.
Ayrıca Geçici 2. madde ile, bu gruba ait kişilerin daha önceki kaçak kalış sürelerine ilişkin para cezaları affedilmiştir.
5. Muafiyet Belgeleri ve Ceza Uygulamaları
Muafiyet hakkı olan kişiler, belge almamış olsalar bile bazı durumlarda ülkeye giriş-çıkışta ceza ödemeyeceklerdir. Ancak bazı grupların mutlaka belge temin etmesi zorunludur. Bu belge, kişinin son yasal kalış tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde düzenlenir. Başvuru süreci, Daire’nin internet portalı üzerinden de yapılabilecektir.
6. Anlaşmalı Evlilik Tespiti ve İkamet Muafiyetinin Sona Ermesi
Yeni 18. madde düzenlemesine göre:
– Anlaşmalı evlilik tespiti yapılması hâlinde, KKTC yurttaşıyla evli olan yabancının ikamet muafiyeti iptal edilir.
– Bu kişiler, 15 gün içinde ülkeyi terk etmezlerse, kaçak statüsüne geçer ve cezai yaptırımlarla karşılaşırlar.
7. Eğitim Kapsamı Daraltıldı
Yeni 19. maddeye göre, sadece şu eğitim kurumlarına kayıtlı olanlara öğrenci ikamet izni verilecektir:
– İlköğretim ve ortaöğretim düzeyinde resmi ve özel okullar
– Mesleki ve teknik okullar
Ancak uzaktan eğitim, dershaneler, kurslar gibi kurumlar öğrenci ikamet iznine hak kazandırmayacaktır.
8. Kısa Dönem İkamet Süreleri ve Başvuru Zamanı
Yeni 14 ve 22. madde değişikliklerine göre:
– Kısa dönem ikamet izni: İlk başvuruda 1 yıl, sonraki başvurularda 2 yıl süreyle verilir.
– İkamet izni süresi dolan kişi, en geç 40 gün içinde yeni başvuru yapmak zorundadır. Aksi halde ceza uygulanacaktır.
9. Sonuç ve Değerlendirme
Bu değişiklik tüzüğü ile KKTC’de yabancıların ikametine dair sistem, daha şeffaf, kontrollü ve sosyal uyum hedefli bir yapıya kavuşturulmuştur. Özellikle taşınmaz mal sahipleri, öğrenci velileri ve küçük yaştaki çocuklar için uygulamada netlik sağlanmış; sistemin kötüye kullanımını önleyecek caydırıcı hükümler getirilmiştir.
Avukatlar, gayrimenkul sektörü temsilcileri ve yabancı yatırımcılar bu düzenlemeleri dikkatle takip etmelidir. Zira bu kurallar, yabancıların KKTC’de kalış statülerini doğrudan etkileyen hükümler içermektedir.